Algemeen | Terminologie | Open access beleid @ UHasselt
Algemeen
- Waarom je werk in Open Access beschikbaar maken? What’s in it for you?
“Vanwaar de keuze van UHasselt voor de green road?” - Nodigt Open Access niet uit tot plagiaat?
Een Open Access-publicatie valt onder dezelfde copyrightwetten als een conventionele publicatie. Het feit dat een artikel vrij beschikbaar is op het internet betekent dus niet dat men er zomaar uit kan kopiëren. Bovendien is het veel gemakkelijker om plagiaat te herkennen als de bronpublicatie via een zoekmachine op het internet kan worden teruggevonden. - Neemt zelfarchiveren niet veel te veel kostbare tijd in beslag?
Een studie van Stevan Harnad en Leslie Carr uit 2005 toont aan dat de meeste auteurs niet langer dan 40 minuten per jaar bezig zijn met zelfarchiveren. Vaak word je als auteur hierbij ook bijgestaan door bibliotheekmedewerkers van je instelling. Bovendien kan zelfarchivering ook een aanzienlijke tijdsbesparing betekenen: online-archieven kunnen vaak ook up-to-date publicatielijsten genereren, waardoor het opstellen van een CV of een promotiedossier een pak eenvoudiger wordt. -
Zijn er kosten verbonden aan Open Access publiceren?
Vaak rekent de uitgever publicatiekosten of zogenaamde ‘article processing charges’ (APC’s) aan voor het Open Access publiceren van je artikel of boek. We spreken dan van gold Open Access. Voor de betaling van de APC’s kan je geen beroep doen op centrale budgetten binnen de universiteit, noch zijn er in Vlaanderen deals met uitgevers over de financiering van APC’s. Vooraleer je de kosten echter zelf gaat betalen, loont het de moeite om na te gaan of je onderzoeksfinancier niet (gedeeltelijk) kan tussenkomen.Om de soms hoge APC’s te omzeilen, kan je ervoor kiezen om te publiceren in een tijdschrift met abonnementsmodel, én voor of na publicatie de auteursversie van je artikel op te nemen in de Document Server (d.i. de institutionele repository van UHasselt), waarna het vrij beschikbaar wordt voor de rest van de wereld, al dan niet na een embargoperiode. We spreken in dit geval van green Open Access. Je hoeft je geen zorgen te maken over auteursrecht, want UHasselt controleert steeds of en welk embargo de uitgever toelaat. Dit alles kadert in het UHasselt open access beleid.
Laat de uitgever de archivering van de auteursversie toch niet toe, dan is het aan te raden om aan de overdracht van je auteursrechten bepaalde voorwaarden te verbinden. Meer info vind je hier.
Tip:
Mochten bovenstaande opties niet mogelijk zijn en/of niet volstaan om te voldoen aan de voorwaarden van je funder, dan is de Belgische Open Access wetgeving een mogelijke oplossing. Deze wet geeft je het recht om de auteursversie van je tijdschriftartikels - mits ze aan bepaalde voorwaarden voldoen - gratis in Open Access beschikbaar te stellen via onze repository, en dit na een embargoperiode van maximaal 12 (voor de humane en sociale wetenschappen) of 6 (voor alle andere wetenschappen) maanden. Interessant is dat deze wet de embargobepalingen van je uitgever steeds overrulet. Meer info vind je hier.Indien je voor een publicatie van de Belgische Open Access wetgeving gebruik wenst te maken, gelieve dit dan te melden aan de Universiteitsbibliotheek (eline.schoeters@uhasselt.be of hilde.cleeren@uhasselt.be) en in de Document Server de auteursversie van je artikel op te laden. Deze laatste wordt vervolgens door de bibliotheek onder het juiste embargo gezet.
- Ik wil in open access publiceren: waar vind ik betrouwbare publicatiekanalen?
Indien je in een tijdschrift wilt publiceren, raadpleeg dan de Directory of Open Access Journals (DOAJ).
Indien je (in) een boek wilt publiceren, raadpleeg dan de Directory of Open Access Books (DOAB). - Waar kan ik de embargobepalingen van een uitgever of tijdschrift nakijken?
Een handige tool hiervoor is Sherpa Romeo. Verschillende helpvideo’s helpen je om alle informatie correct te interpreteren. -
Wat zijn mijn mogelijkheden indien de uitgever van mijn publicatie een langer embargo oplegt dan toegelaten door mijn funder?
De Belgische Open Access wetgeving is een mogelijke oplossing. Deze wet geeft je het recht om de auteursversie van je tijdschriftartikels - mits ze aan bepaalde voorwaarden voldoen - gratis in open access beschikbaar te stellen via onze repository, en dit na een embargoperiode van maximaal 12 (voor de humane en sociale wetenschappen) of 6 (voor alle andere wetenschappen) maanden. Interessant is dat deze wet de embargobepalingen van je uitgever steeds overrulet. Meer info vind je hier.Indien je voor een publicatie van de Belgische Open Access wetgeving gebruik wenst te maken, gelieve dit dan te melden aan de Universiteitsbibliotheek (eline.schoeters@uhasselt.be of hilde.cleeren@uhasselt.be) en in de Document Server de auteursversie van je artikel op te laden. Deze laatste wordt vervolgens door de bibliotheek onder het juiste embargo gezet.
Terminologie
- Wat is het verschil tussen de 'green road' en de 'golden road'?
"Hoe kan ik in open access publiceren?" - Wat is een auteursversie?
Met de auteursversie wordt bedoeld: de laatste versie van de tekst na peer review, maar vóór de finale lay-out van de uitgever. Deze versie staat ook bekend als de 'post-reviewed preprint', ‘accepted version', ‘postprint’, ‘post-refereed print’ of ‘author’s accepted manuscript (AAM)’. - Wat zijn hybride tijdschriften?
In tegenstelling tot full Open Access tijdschriften zijn hybride tijdschriften abonnementsgebaseerd, maar bieden ze de optie aan auteurs om hun individuele artikel in Open Access te publiceren tegen betaling van een 'article processing charge' (APC). De artikels die via deze weg in Open Access gepubliceerd worden, zijn vrij toegankelijk voor de lezers, maar het tijdschrift op zich is nog steeds gepubliceerd achter een betaalmuur. We noemen dit "double dipping", aangezien het tijdschrift dubbele winst maakt: enerzijds betaalt de auteur een publicatiekost om zijn/haar artikel in OA te plaatsen, anderzijds betaalt de lezer/bibliotheek een abonnementskost om toegang te krijgen tot de andere artikels in datzelfde tijdschrift. - Wat betekenen de termen preprint en post-print?
De preprint is het manuscript dat nog niet onderworpen is aan peer-review en nog niet aanvaard is voor publicatie.
De post-print is het peer-reviewed manuscript dat aanvaard is voor publicatie (meestal een Word of LaTeX file). Het is inhoudelijk hetzelfde als de gepubliceerde versie, maar dan zonder finale de lay-out en opmaak van de uitgever. - Wat is de Belgische Open Access Wetgeving?
Belgische Open Access Wetgeving - Wat is Plan S?
Plan S
Open access beleid @ UHasselt
- Waarom kiest de Universiteit Hasselt voor de 'green road'?
“Vanwaar de keuze van UHasselt voor de green road?” - Wat is de UHasselt policy met betrekking tot 'gold Open Access'? Kan ik bij UHasselt terecht voor de betaling van de APC’s (article processing charges)?
“Zijn er kosten verbonden aan Open Access publiceren?” - Kunnen UHasselt auteurs publiceren in om het even welk tijdschrift?
Uiteraard. UHasselt auteurs kunnen vrij beslissen in welk tijdschrift ze hun onderzoeksresultaten wensen te publiceren. Het enige dat van hen verwacht wordt, is dat ze de finale auteursversie van hun peer-reviewed publicaties opladen in de institutionele repository (Document Server@UHasselt). -
Hoe kan je nagaan of jouw publicatie in een institutionele repository mag ontsloten worden?
Om misverstanden te vermijden: de Universiteitsbibliotheek controleert voor elke opgeladen tekst het copyrightbeleid en Open Access-beleid van de uitgever. De toegang tot de auteursversie in de Document Server wordt hieraan aangepast. Dit is dus eigenlijk iets waar je je geen zorgen over hoeft te maken.Als je dit toch zelf wil checken, kan je het beleid van uitgevers en tijdschriften met betrekking tot Open Access nagaan op Sherpa Romeo. Ongeveer twee-derde van de (wetenschappelijke) tijdschriften laten zelfarchivering van de auteursversie toe.
- Wat met jouw auteursrechten?
Sommige auteurs vrezen copyright-problemen als zij hun werk opladen in repositories. Dat is ten onrechte. Zelfs als je als auteur niet beschikt over de exploitatierechten over jouw werk, staan veel traditionele uitgeverijen toch het zelfarchiveren van de auteursversie toe. Het beleid terzake van uitgevers en tijdschriften kan je nagaan via de databank van Sherpa Romeo. De Universiteitsbibliotheek controleert sowieso voor elke opgeladen tekst het open access-beleid van de uitgever en houdt rekening met opmerkingen over de bescherming van intellectuele rechten. De toegang tot de auteursversie in de Document Server wordt hieraan aangepast. - Wat als er geen 'auteursversie' voorhanden is?
Indien je echt geen auteursversie kan opladen, gelieve dit dan aan te geven in het veld "Comments" in het submission formulier van de Document Server. - Welke ondersteuning mag je van de Universiteitsbibliotheek verwachten?
Na de officiële publicatie door de uitgever laadt de UHasselt-auteur zijn/haar auteursversie op in de Document Server. Enkel een zeer beperkte basisset aan gegevens moet ingegeven worden. De Universiteitsbibliotheek voert hierop een kwaliteitscontrole uit en vult de gegevens verder aan met gegevens uit de opgeladen auteursversie en met metadata uit academische databanken. De Universiteitsbibliotheek tracht ook telkens de gepubliceerde versie in de Document Server op te nemen.
Wanneer de opname volledig is afgerond, wordt de UHasselt auteur hiervan per e-mail op de hoogte gebracht. Indien gegevens ontbreken, wordt de UHasselt auteur gecontacteerd door de Universiteitsbibliotheek.
Net als in het verleden blijft de Universiteitsbibliotheek de UHasselt publicaties screenen die in de Web of Science terechtkomen. Indien nodig worden die publicaties alsnog ingevoerd in de Document Server, waarna de auteursversie wordt opgevraagd bij de onderzoeker.
De Universiteitsbibliotheek controleert voor elke opgeladen tekst het open access-beleid van de uitgever en houdt rekening met opmerkingen over de bescherming van intellectuele rechten. De toegang tot de auteursversie in de Document Server wordt hieraan aangepast.