Wat en waarom
Funder requirements
Het uitgebreide (“full”) data management plan
Tools en voorbeelden
Wat en waarom
Een data management plan (DMP) is een dynamisch (i.e. “levend”) document waarin je je intenties neerschrijft wat betreft het data management tijdens je onderzoek. Een DMP opstellen aan het begin van je onderzoek helpt je nadenken over methodes om data te verzamelen, te verwerken, op te slaan, van veiligheidsmaatregelen te voorzien, etc. en over het kostenplaatje dat dat met zich meebrengt. Op die manier ben je goed voorbereid vanaf de start en vermijd je risico’s op dataverlies, verwarring (welke versie was de meest recente?), GDPR-rechtszaken en andere ongelukkige uitkomsten, terwijl je tegelijkertijd je data vindbaar en herbruikbaar maakt voor anderen (win-win).
Je gebruikt het plan best als een gids en update het regelmatig naarmate je project evolueert. De finale versie van je DMP zou een waarheidsgetrouwe representatie moeten zijn van de manier waarop je met je data bent omgegaan tijdens het project en wat je ermee gaat doen na afloop ervan. Wees je ervan bewust dat je DMP op zich geen plaats is om data te stockeren.
Funder requirements
Onderzoeksinstellingen en -financiers verwachten dat onderzoekers hun publiekelijk gefinancierde onderzoeksprojecten goed managen. Dit uit zich voornamelijk in een DMP vereiste, die ook terugkomt in het UHasselt RDM beleidsplan (pdf).
De meeste onderzoeksfinanciers vragen een applicatie-DMP bij de subsidieaanvraag, gevolgd door een uitgebreid DMP dat binnen 6 maanden na de officiële start van het project moet worden ingediend. Het finale DMP moet gewoonlijk samen ingediend worden met het finale projectrapport. Elke financier of financieringsprogramma heeft bepaalde verwachtingen wat betreft de inhoud van het DMP en voorziet een specifieke DMP template, beschikbaar op DMPonline. Wanneer je je plan afgewerkt hebt, (exporteer het en) stuur het naar rdm@uhasselt.be zodat we het kunnen archiveren en aan de financier kunnen rapporteren dat je aan deze vereiste hebt voldaan.
Meer informatie over de specifieke verplichtingen van elke financier of financieringsprogramma kan je vinden op de volgende websites:
- Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO)
- BelSpo
- Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF)
- Horizon 2020 en Horizon Europe
Het uitgebreide (“full”) data management plan
De onderdelen van een uitgebreid DMP kunnen verschillen afhankelijk van je financier of financieringsprogramma, maar in het algemeen zou je de volgende informatie moeten opgeven:
- Geef een zo gedetailleerd mogelijke beschrijving van je dataset(s): datatypes, dataformaten, herkomst, volume, etc. Meer informatie.
- Leg uit hoe je van plan bent om je data verstaanbaar te maken voor anderen (en voor je toekomstige zelf) door middel van documentatie en metadata. Meer informatie.
- Vermeld de ethische en juridische issues die zich kunnen voordoen, bv. wanneer je gevoelige gegevens of gegevens van derden verwerkt, en hoe deze kunnen worden opgelost. Meer informatie.
- Geef aan waar je je data zal opslaan gedurende het onderzoeksproject. Denk aan organisatie van de data (mappenstructuur, bestandsbenaming, versiebeheer, etc.), veiligheidsmaatregelen, back-ups, samenwerkingsmogelijkheden, etc. Meer informatie.
- Evalueer welke data de moeite waard zijn om te behouden na afloop van het project en waar je ze kan voor de lange termijn kan bewaren. Meer informatie.
- Evalueer welke data de moeite waard zijn om te delen met de wetenschappelijke gemeenschap of zelfs de hele wereld. Denk aan gemaakte afspraken met derden, copyright, toegangsrechten, licenties, etc. Meer informatie.
- Duid een verantwoordelijke aan voor elk onderdeel van het data management. Deze persoon moet actief zijn/haar toegewezen verantwoordelijkheden opvolgen en mag dus niet ondoordacht gekozen worden.
Tools en voorbeelden
- Tool om je DMP op te stellen: DMPonline.be. Als je hierbij hulp nodig hebt, contacteer dan rdm@uhasselt.be of de RDM steward van jouw discipline. Je kan ook altijd een kijkje nemen in de online user manual.
- UHasselt gids voor het FWO/BOF applicatie DMP
- UGent DMP review rubric voor het "full" DMP
- Real-life voorbeelden van Data Management Plannen:
UHasselt_FullDMP_2019
UHasselt_FullDMP_BASTA_2019
UHasselt_FullDMP_ADMIRE_2021
DMP online public plan
DMP Tool public plans
U kan hier de volledige lijst met tools en handleidingen raadplegen die we aanraden.